Triatominos (Hemiptera : Reduviidae) de la Sierra Nevada de Santa Marta, Colombia. Aspectos epidemiológicos, entomológicos y de distribución.
RESUMEN: Objetivo: Describir los índices entomológicos y la importancia epidemiológica de los triatominos (Hemiptera: Reduviidae) presentes en las vertientes norte y oriental de la Sierra Nevada de Santa Marta, Colombia. Métodos: Estudio descriptivo transversal, los vectores fueron colectados por el...
- Autores:
-
Parra Henao, Gabriel Jaime
Angulo Silva, Víctor Manuel
Jaramillo Ocampo, Nicolás
Restrepo Isaza, Marcos
- Tipo de recurso:
- Article of investigation
- Fecha de publicación:
- 2009
- Institución:
- Universidad de Antioquia
- Repositorio:
- Repositorio UdeA
- Idioma:
- spa
- OAI Identifier:
- oai:bibliotecadigital.udea.edu.co:10495/22193
- Acceso en línea:
- http://hdl.handle.net/10495/22193
https://revistas.ces.edu.co/index.php/medicina/article/view/996
- Palabra clave:
- Triatominae
Colombia
Trypanosoma cruzi
Enfermedad de Chagas
Chagas disease
http://aims.fao.org/aos/agrovoc/c_27402
http://aims.fao.org/aos/agrovoc/c_21814
http://vocabularies.unesco.org/thesaurus/concept771
https://id.nlm.nih.gov/mesh/D014225
- Rights
- openAccess
- License
- http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/2.5/co/
| id |
UDEA2_8419f9f5de15cdd2311eda3fccb313a3 |
|---|---|
| oai_identifier_str |
oai:bibliotecadigital.udea.edu.co:10495/22193 |
| network_acronym_str |
UDEA2 |
| network_name_str |
Repositorio UdeA |
| repository_id_str |
|
| dc.title.spa.fl_str_mv |
Triatominos (Hemiptera : Reduviidae) de la Sierra Nevada de Santa Marta, Colombia. Aspectos epidemiológicos, entomológicos y de distribución. |
| dc.title.translated.spa.fl_str_mv |
Triatominae (Hemiptera : Reduviidae) in the Sierra Nevada of Santa Marta, Colombia. Epidemiological, entomological and distributional aspects. |
| title |
Triatominos (Hemiptera : Reduviidae) de la Sierra Nevada de Santa Marta, Colombia. Aspectos epidemiológicos, entomológicos y de distribución. |
| spellingShingle |
Triatominos (Hemiptera : Reduviidae) de la Sierra Nevada de Santa Marta, Colombia. Aspectos epidemiológicos, entomológicos y de distribución. Triatominae Colombia Trypanosoma cruzi Enfermedad de Chagas Chagas disease http://aims.fao.org/aos/agrovoc/c_27402 http://aims.fao.org/aos/agrovoc/c_21814 http://vocabularies.unesco.org/thesaurus/concept771 https://id.nlm.nih.gov/mesh/D014225 |
| title_short |
Triatominos (Hemiptera : Reduviidae) de la Sierra Nevada de Santa Marta, Colombia. Aspectos epidemiológicos, entomológicos y de distribución. |
| title_full |
Triatominos (Hemiptera : Reduviidae) de la Sierra Nevada de Santa Marta, Colombia. Aspectos epidemiológicos, entomológicos y de distribución. |
| title_fullStr |
Triatominos (Hemiptera : Reduviidae) de la Sierra Nevada de Santa Marta, Colombia. Aspectos epidemiológicos, entomológicos y de distribución. |
| title_full_unstemmed |
Triatominos (Hemiptera : Reduviidae) de la Sierra Nevada de Santa Marta, Colombia. Aspectos epidemiológicos, entomológicos y de distribución. |
| title_sort |
Triatominos (Hemiptera : Reduviidae) de la Sierra Nevada de Santa Marta, Colombia. Aspectos epidemiológicos, entomológicos y de distribución. |
| dc.creator.fl_str_mv |
Parra Henao, Gabriel Jaime Angulo Silva, Víctor Manuel Jaramillo Ocampo, Nicolás Restrepo Isaza, Marcos |
| dc.contributor.author.none.fl_str_mv |
Parra Henao, Gabriel Jaime Angulo Silva, Víctor Manuel Jaramillo Ocampo, Nicolás Restrepo Isaza, Marcos |
| dc.contributor.researchgroup.spa.fl_str_mv |
Biología y Control de Enfermedades Infecciosas |
| dc.subject.decs.none.fl_str_mv |
Triatominae |
| topic |
Triatominae Colombia Trypanosoma cruzi Enfermedad de Chagas Chagas disease http://aims.fao.org/aos/agrovoc/c_27402 http://aims.fao.org/aos/agrovoc/c_21814 http://vocabularies.unesco.org/thesaurus/concept771 https://id.nlm.nih.gov/mesh/D014225 |
| dc.subject.unesco.none.fl_str_mv |
Colombia |
| dc.subject.agrovoc.none.fl_str_mv |
Trypanosoma cruzi Enfermedad de Chagas Chagas disease |
| dc.subject.agrovocuri.none.fl_str_mv |
http://aims.fao.org/aos/agrovoc/c_27402 http://aims.fao.org/aos/agrovoc/c_21814 |
| dc.subject.unescouri.none.fl_str_mv |
http://vocabularies.unesco.org/thesaurus/concept771 |
| dc.subject.meshuri.none.fl_str_mv |
https://id.nlm.nih.gov/mesh/D014225 |
| description |
RESUMEN: Objetivo: Describir los índices entomológicos y la importancia epidemiológica de los triatominos (Hemiptera: Reduviidae) presentes en las vertientes norte y oriental de la Sierra Nevada de Santa Marta, Colombia. Métodos: Estudio descriptivo transversal, los vectores fueron colectados por el método hora -hombreen áreas de intradomicilio y peridomicilio en 196 chozas de indígenas ubicadas en siete poblados de cuatro cuencas hidrográficas. Resultados: Se coleccionaron 207 insectos pertenecientesa cinco especies: Triatoma maculata, Panstrongylus geniculatus, Rhodnius prolixus, T. dimidiata y R.pallescens. R. prolixus y T. dimidiata fueron las especies con los indicadores entomológicos de infestación de viviendas, colonización, dispersión e infección triatomínica más importantes; así mismo predominaron en todas las colecciones, considerándose las especies con mayor importancia epidemiológica en la zona de estudio. El 82 %de todas las especies de triatominos fueron capturados en ambientes intradomiciliarios. Adicionalmente, se amplíala distribución geográfica de R. pallescens. Conclusiones: Estos hallazgos sumados a la alta seroprevalencia para T. cruzi en la región, permiten concluir que la Sierra Nevada de Santa Marta es una zona de alto riesgo de transmisión de la enfermedad de Chagas. |
| publishDate |
2009 |
| dc.date.issued.none.fl_str_mv |
2009 |
| dc.date.accessioned.none.fl_str_mv |
2021-09-04T12:37:41Z |
| dc.date.available.none.fl_str_mv |
2021-09-04T12:37:41Z |
| dc.type.spa.fl_str_mv |
Artículo de investigación |
| dc.type.coar.spa.fl_str_mv |
http://purl.org/coar/resource_type/c_2df8fbb1 |
| dc.type.redcol.spa.fl_str_mv |
https://purl.org/redcol/resource_type/ART |
| dc.type.coarversion.spa.fl_str_mv |
http://purl.org/coar/version/c_970fb48d4fbd8a85 |
| dc.type.driver.spa.fl_str_mv |
info:eu-repo/semantics/article |
| dc.type.version.spa.fl_str_mv |
info:eu-repo/semantics/publishedVersion |
| format |
http://purl.org/coar/resource_type/c_2df8fbb1 |
| status_str |
publishedVersion |
| dc.identifier.citation.spa.fl_str_mv |
Parra, G., Angulo, V., Jaramillo, N., & Restrepo, M. (2009). Triatominos (Hemiptera : Reduviidae) de la Sierra Nevada de Santa Marta, Colombia. Aspectos epidemiológicos, entomológicos y de distribución. CES Medicina, 23(1), 17–26. Recuperado a partir de https://revistas.ces.edu.co/index.php/medicina/article/view/996 |
| dc.identifier.issn.none.fl_str_mv |
0120-8705 |
| dc.identifier.uri.none.fl_str_mv |
http://hdl.handle.net/10495/22193 |
| dc.identifier.eissn.none.fl_str_mv |
2215-9177 |
| dc.identifier.url.spa.fl_str_mv |
https://revistas.ces.edu.co/index.php/medicina/article/view/996 |
| identifier_str_mv |
Parra, G., Angulo, V., Jaramillo, N., & Restrepo, M. (2009). Triatominos (Hemiptera : Reduviidae) de la Sierra Nevada de Santa Marta, Colombia. Aspectos epidemiológicos, entomológicos y de distribución. CES Medicina, 23(1), 17–26. Recuperado a partir de https://revistas.ces.edu.co/index.php/medicina/article/view/996 0120-8705 2215-9177 |
| url |
http://hdl.handle.net/10495/22193 https://revistas.ces.edu.co/index.php/medicina/article/view/996 |
| dc.language.iso.spa.fl_str_mv |
spa |
| language |
spa |
| dc.relation.ispartofjournalabbrev.spa.fl_str_mv |
CES med. |
| dc.relation.citationendpage.spa.fl_str_mv |
26 |
| dc.relation.citationissue.spa.fl_str_mv |
1 |
| dc.relation.citationstartpage.spa.fl_str_mv |
17 |
| dc.relation.citationvolume.spa.fl_str_mv |
23 |
| dc.relation.ispartofjournal.spa.fl_str_mv |
CES Medicina |
| dc.rights.uri.*.fl_str_mv |
http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/2.5/co/ |
| dc.rights.uri.spa.fl_str_mv |
https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0/ |
| dc.rights.accessrights.spa.fl_str_mv |
info:eu-repo/semantics/openAccess |
| dc.rights.coar.spa.fl_str_mv |
http://purl.org/coar/access_right/c_abf2 |
| rights_invalid_str_mv |
http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/2.5/co/ https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0/ http://purl.org/coar/access_right/c_abf2 |
| eu_rights_str_mv |
openAccess |
| dc.format.extent.spa.fl_str_mv |
10 |
| dc.format.mimetype.spa.fl_str_mv |
application/pdf |
| dc.publisher.spa.fl_str_mv |
Universidad CES, Facultad de Medicina |
| dc.publisher.place.spa.fl_str_mv |
Medellín, Colombia |
| institution |
Universidad de Antioquia |
| bitstream.url.fl_str_mv |
https://bibliotecadigital.udea.edu.co/bitstreams/3f64c334-d777-46da-9d99-6b963ca90656/download https://bibliotecadigital.udea.edu.co/bitstreams/2c83ed32-3655-417c-b0df-9232e177953d/download https://bibliotecadigital.udea.edu.co/bitstreams/6ccaa506-0a0d-422e-9585-98ba6eea50f2/download https://bibliotecadigital.udea.edu.co/bitstreams/6cee97ad-d334-4f0e-af85-1ed0798bafd4/download https://bibliotecadigital.udea.edu.co/bitstreams/31b400a4-e68a-44cb-819a-fba47afe17f1/download |
| bitstream.checksum.fl_str_mv |
dfd083193cbacaa96a655d6776a5ab02 b88b088d9957e670ce3b3fbe2eedbc13 8a4605be74aa9ea9d79846c1fba20a33 975a1b6dcc3e02e1881def903309a352 c9a809a24199535b17bdc0ea8d55b516 |
| bitstream.checksumAlgorithm.fl_str_mv |
MD5 MD5 MD5 MD5 MD5 |
| repository.name.fl_str_mv |
Repositorio Institucional de la Universidad de Antioquia |
| repository.mail.fl_str_mv |
aplicacionbibliotecadigitalbiblioteca@udea.edu.co |
| _version_ |
1851052431171911680 |
| spelling |
Parra Henao, Gabriel JaimeAngulo Silva, Víctor ManuelJaramillo Ocampo, NicolásRestrepo Isaza, MarcosBiología y Control de Enfermedades Infecciosas2021-09-04T12:37:41Z2021-09-04T12:37:41Z2009Parra, G., Angulo, V., Jaramillo, N., & Restrepo, M. (2009). Triatominos (Hemiptera : Reduviidae) de la Sierra Nevada de Santa Marta, Colombia. Aspectos epidemiológicos, entomológicos y de distribución. CES Medicina, 23(1), 17–26. Recuperado a partir de https://revistas.ces.edu.co/index.php/medicina/article/view/9960120-8705http://hdl.handle.net/10495/221932215-9177https://revistas.ces.edu.co/index.php/medicina/article/view/996RESUMEN: Objetivo: Describir los índices entomológicos y la importancia epidemiológica de los triatominos (Hemiptera: Reduviidae) presentes en las vertientes norte y oriental de la Sierra Nevada de Santa Marta, Colombia. Métodos: Estudio descriptivo transversal, los vectores fueron colectados por el método hora -hombreen áreas de intradomicilio y peridomicilio en 196 chozas de indígenas ubicadas en siete poblados de cuatro cuencas hidrográficas. Resultados: Se coleccionaron 207 insectos pertenecientesa cinco especies: Triatoma maculata, Panstrongylus geniculatus, Rhodnius prolixus, T. dimidiata y R.pallescens. R. prolixus y T. dimidiata fueron las especies con los indicadores entomológicos de infestación de viviendas, colonización, dispersión e infección triatomínica más importantes; así mismo predominaron en todas las colecciones, considerándose las especies con mayor importancia epidemiológica en la zona de estudio. El 82 %de todas las especies de triatominos fueron capturados en ambientes intradomiciliarios. Adicionalmente, se amplíala distribución geográfica de R. pallescens. Conclusiones: Estos hallazgos sumados a la alta seroprevalencia para T. cruzi en la región, permiten concluir que la Sierra Nevada de Santa Marta es una zona de alto riesgo de transmisión de la enfermedad de Chagas.ABSTRACT: Objective: To describe the entomological indexes and epidemiological importance of triatomines (Hemiptera:Reduviidae) of the north and east slope of Santa Marta’s Sierra Nevada, Colombia. Methods: Cross-sectional descriptive study. Sampling was done in 196 indigenous huts of seven towns. Triatomines collections were done inside houses and in peridomesticareas. Results: A total of 207 triatomines belonging to five species: Triatoma maculata, Panstrongylus geniculatus, Rhodnius prolixus. T. dimidiata and R. pallescens, was collected. R. prolixus and T. dimidiata was the species with the most important entomological indexes of house infestation, colonization, dispersion and infection predominating in all collections, and are considered the most epidemiological important species in the area. 82 %of all triatomine species were collected inside houses Additionally, geographical distribution of R. pallescensis extended. Conclusions: Present reports plus high prevalence found in the zone allow us to conclude that Santa Martas’ Sierra Nevada is of high risk for Chaga’s disease transmission.COL000786510application/pdfspaUniversidad CES, Facultad de MedicinaMedellín, Colombiahttp://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/2.5/co/https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0/info:eu-repo/semantics/openAccesshttp://purl.org/coar/access_right/c_abf2Triatominos (Hemiptera : Reduviidae) de la Sierra Nevada de Santa Marta, Colombia. Aspectos epidemiológicos, entomológicos y de distribución.Triatominae (Hemiptera : Reduviidae) in the Sierra Nevada of Santa Marta, Colombia. Epidemiological, entomological and distributional aspects.Artículo de investigaciónhttp://purl.org/coar/resource_type/c_2df8fbb1https://purl.org/redcol/resource_type/ARThttp://purl.org/coar/version/c_970fb48d4fbd8a85info:eu-repo/semantics/articleinfo:eu-repo/semantics/publishedVersionTriatominaeColombiaTrypanosoma cruziEnfermedad de ChagasChagas diseasehttp://aims.fao.org/aos/agrovoc/c_27402http://aims.fao.org/aos/agrovoc/c_21814http://vocabularies.unesco.org/thesaurus/concept771https://id.nlm.nih.gov/mesh/D014225CES med.2611723CES MedicinaPublicationORIGINALJaramilloNicolás_2009_TriatominosHemipteraReduviidae.pdfJaramilloNicolás_2009_TriatominosHemipteraReduviidae.pdfArtículo de investigaciónapplication/pdf298761https://bibliotecadigital.udea.edu.co/bitstreams/3f64c334-d777-46da-9d99-6b963ca90656/downloaddfd083193cbacaa96a655d6776a5ab02MD51trueAnonymousREADCC-LICENSElicense_rdflicense_rdfapplication/rdf+xml; charset=utf-8823https://bibliotecadigital.udea.edu.co/bitstreams/2c83ed32-3655-417c-b0df-9232e177953d/downloadb88b088d9957e670ce3b3fbe2eedbc13MD52falseAnonymousREADLICENSElicense.txtlicense.txttext/plain; charset=utf-81748https://bibliotecadigital.udea.edu.co/bitstreams/6ccaa506-0a0d-422e-9585-98ba6eea50f2/download8a4605be74aa9ea9d79846c1fba20a33MD53falseAnonymousREADTEXTJaramilloNicolás_2009_TriatominosHemipteraReduviidae.pdf.txtJaramilloNicolás_2009_TriatominosHemipteraReduviidae.pdf.txtExtracted texttext/plain31376https://bibliotecadigital.udea.edu.co/bitstreams/6cee97ad-d334-4f0e-af85-1ed0798bafd4/download975a1b6dcc3e02e1881def903309a352MD54falseAnonymousREADTHUMBNAILJaramilloNicolás_2009_TriatominosHemipteraReduviidae.pdf.jpgJaramilloNicolás_2009_TriatominosHemipteraReduviidae.pdf.jpgGenerated Thumbnailimage/jpeg10623https://bibliotecadigital.udea.edu.co/bitstreams/31b400a4-e68a-44cb-819a-fba47afe17f1/downloadc9a809a24199535b17bdc0ea8d55b516MD55falseAnonymousREAD10495/22193oai:bibliotecadigital.udea.edu.co:10495/221932025-03-26 22:15:09.075http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/2.5/co/open.accesshttps://bibliotecadigital.udea.edu.coRepositorio Institucional de la Universidad de Antioquiaaplicacionbibliotecadigitalbiblioteca@udea.edu.coTk9URTogUExBQ0UgWU9VUiBPV04gTElDRU5TRSBIRVJFClRoaXMgc2FtcGxlIGxpY2Vuc2UgaXMgcHJvdmlkZWQgZm9yIGluZm9ybWF0aW9uYWwgcHVycG9zZXMgb25seS4KCk5PTi1FWENMVVNJVkUgRElTVFJJQlVUSU9OIExJQ0VOU0UKCkJ5IHNpZ25pbmcgYW5kIHN1Ym1pdHRpbmcgdGhpcyBsaWNlbnNlLCB5b3UgKHRoZSBhdXRob3Iocykgb3IgY29weXJpZ2h0Cm93bmVyKSBncmFudHMgdG8gRFNwYWNlIFVuaXZlcnNpdHkgKERTVSkgdGhlIG5vbi1leGNsdXNpdmUgcmlnaHQgdG8gcmVwcm9kdWNlLAp0cmFuc2xhdGUgKGFzIGRlZmluZWQgYmVsb3cpLCBhbmQvb3IgZGlzdHJpYnV0ZSB5b3VyIHN1Ym1pc3Npb24gKGluY2x1ZGluZwp0aGUgYWJzdHJhY3QpIHdvcmxkd2lkZSBpbiBwcmludCBhbmQgZWxlY3Ryb25pYyBmb3JtYXQgYW5kIGluIGFueSBtZWRpdW0sCmluY2x1ZGluZyBidXQgbm90IGxpbWl0ZWQgdG8gYXVkaW8gb3IgdmlkZW8uCgpZb3UgYWdyZWUgdGhhdCBEU1UgbWF5LCB3aXRob3V0IGNoYW5naW5nIHRoZSBjb250ZW50LCB0cmFuc2xhdGUgdGhlCnN1Ym1pc3Npb24gdG8gYW55IG1lZGl1bSBvciBmb3JtYXQgZm9yIHRoZSBwdXJwb3NlIG9mIHByZXNlcnZhdGlvbi4KCllvdSBhbHNvIGFncmVlIHRoYXQgRFNVIG1heSBrZWVwIG1vcmUgdGhhbiBvbmUgY29weSBvZiB0aGlzIHN1Ym1pc3Npb24gZm9yCnB1cnBvc2VzIG9mIHNlY3VyaXR5LCBiYWNrLXVwIGFuZCBwcmVzZXJ2YXRpb24uCgpZb3UgcmVwcmVzZW50IHRoYXQgdGhlIHN1Ym1pc3Npb24gaXMgeW91ciBvcmlnaW5hbCB3b3JrLCBhbmQgdGhhdCB5b3UgaGF2ZQp0aGUgcmlnaHQgdG8gZ3JhbnQgdGhlIHJpZ2h0cyBjb250YWluZWQgaW4gdGhpcyBsaWNlbnNlLiBZb3UgYWxzbyByZXByZXNlbnQKdGhhdCB5b3VyIHN1Ym1pc3Npb24gZG9lcyBub3QsIHRvIHRoZSBiZXN0IG9mIHlvdXIga25vd2xlZGdlLCBpbmZyaW5nZSB1cG9uCmFueW9uZSdzIGNvcHlyaWdodC4KCklmIHRoZSBzdWJtaXNzaW9uIGNvbnRhaW5zIG1hdGVyaWFsIGZvciB3aGljaCB5b3UgZG8gbm90IGhvbGQgY29weXJpZ2h0LAp5b3UgcmVwcmVzZW50IHRoYXQgeW91IGhhdmUgb2J0YWluZWQgdGhlIHVucmVzdHJpY3RlZCBwZXJtaXNzaW9uIG9mIHRoZQpjb3B5cmlnaHQgb3duZXIgdG8gZ3JhbnQgRFNVIHRoZSByaWdodHMgcmVxdWlyZWQgYnkgdGhpcyBsaWNlbnNlLCBhbmQgdGhhdApzdWNoIHRoaXJkLXBhcnR5IG93bmVkIG1hdGVyaWFsIGlzIGNsZWFybHkgaWRlbnRpZmllZCBhbmQgYWNrbm93bGVkZ2VkCndpdGhpbiB0aGUgdGV4dCBvciBjb250ZW50IG9mIHRoZSBzdWJtaXNzaW9uLgoKSUYgVEhFIFNVQk1JU1NJT04gSVMgQkFTRUQgVVBPTiBXT1JLIFRIQVQgSEFTIEJFRU4gU1BPTlNPUkVEIE9SIFNVUFBPUlRFRApCWSBBTiBBR0VOQ1kgT1IgT1JHQU5JWkFUSU9OIE9USEVSIFRIQU4gRFNVLCBZT1UgUkVQUkVTRU5UIFRIQVQgWU9VIEhBVkUKRlVMRklMTEVEIEFOWSBSSUdIVCBPRiBSRVZJRVcgT1IgT1RIRVIgT0JMSUdBVElPTlMgUkVRVUlSRUQgQlkgU1VDSApDT05UUkFDVCBPUiBBR1JFRU1FTlQuCgpEU1Ugd2lsbCBjbGVhcmx5IGlkZW50aWZ5IHlvdXIgbmFtZShzKSBhcyB0aGUgYXV0aG9yKHMpIG9yIG93bmVyKHMpIG9mIHRoZQpzdWJtaXNzaW9uLCBhbmQgd2lsbCBub3QgbWFrZSBhbnkgYWx0ZXJhdGlvbiwgb3RoZXIgdGhhbiBhcyBhbGxvd2VkIGJ5IHRoaXMKbGljZW5zZSwgdG8geW91ciBzdWJtaXNzaW9uLgo= |
