Acción insecticida de extractos etanólicos de esponjas del golfo de Urabá sobre larvas de Aedes aegypti y Culex quinquefasciatus

RESUMEN: Dado el incremento de la resistencia a los insecticidas químicos, de los mosquitos vectores de enfermedades de importancia en salud pública, se realiza la búsqueda de métodos alternativos de control, como el uso de extractos de esponjas marinas con potencial actividad insecticida, debido a...

Full description

Autores:
Martínez Martínez, Alejandro
Galeano Jaramillo, Elkin de Jesús
Cadavid, Jorge Mario
Miranda Ríos, Yuly Catalina
Llano Loaiza, Juliana
Montalvo Moncada, Karla Milena
Tipo de recurso:
Article of investigation
Fecha de publicación:
2007
Institución:
Universidad de Antioquia
Repositorio:
Repositorio UdeA
Idioma:
spa
OAI Identifier:
oai:bibliotecadigital.udea.edu.co:10495/22311
Acceso en línea:
http://hdl.handle.net/10495/22311
https://revistas.udea.edu.co/index.php/vitae/article/view/621
Palabra clave:
Insecticidas
Insecticides
Golfo de Urabá
Esponjas
Sponges
Aedes aegypti
Culex quinquefasciatus
http://aims.fao.org/aos/agrovoc/c_7321
http://aims.fao.org/aos/agrovoc/c_30482
http://aims.fao.org/aos/agrovoc/c_30517
Rights
openAccess
License
http://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/2.5/co/
id UDEA2_4a20ea02dad643840e21913be0e88457
oai_identifier_str oai:bibliotecadigital.udea.edu.co:10495/22311
network_acronym_str UDEA2
network_name_str Repositorio UdeA
repository_id_str
dc.title.spa.fl_str_mv Acción insecticida de extractos etanólicos de esponjas del golfo de Urabá sobre larvas de Aedes aegypti y Culex quinquefasciatus
dc.title.translated.spa.fl_str_mv Insecticide action of ethanol extracts of sponges from Urabá gulf on Aedes aegypti and Culex quinquefasciatus larvae
title Acción insecticida de extractos etanólicos de esponjas del golfo de Urabá sobre larvas de Aedes aegypti y Culex quinquefasciatus
spellingShingle Acción insecticida de extractos etanólicos de esponjas del golfo de Urabá sobre larvas de Aedes aegypti y Culex quinquefasciatus
Insecticidas
Insecticides
Golfo de Urabá
Esponjas
Sponges
Aedes aegypti
Culex quinquefasciatus
http://aims.fao.org/aos/agrovoc/c_7321
http://aims.fao.org/aos/agrovoc/c_30482
http://aims.fao.org/aos/agrovoc/c_30517
title_short Acción insecticida de extractos etanólicos de esponjas del golfo de Urabá sobre larvas de Aedes aegypti y Culex quinquefasciatus
title_full Acción insecticida de extractos etanólicos de esponjas del golfo de Urabá sobre larvas de Aedes aegypti y Culex quinquefasciatus
title_fullStr Acción insecticida de extractos etanólicos de esponjas del golfo de Urabá sobre larvas de Aedes aegypti y Culex quinquefasciatus
title_full_unstemmed Acción insecticida de extractos etanólicos de esponjas del golfo de Urabá sobre larvas de Aedes aegypti y Culex quinquefasciatus
title_sort Acción insecticida de extractos etanólicos de esponjas del golfo de Urabá sobre larvas de Aedes aegypti y Culex quinquefasciatus
dc.creator.fl_str_mv Martínez Martínez, Alejandro
Galeano Jaramillo, Elkin de Jesús
Cadavid, Jorge Mario
Miranda Ríos, Yuly Catalina
Llano Loaiza, Juliana
Montalvo Moncada, Karla Milena
dc.contributor.author.none.fl_str_mv Martínez Martínez, Alejandro
Galeano Jaramillo, Elkin de Jesús
Cadavid, Jorge Mario
Miranda Ríos, Yuly Catalina
Llano Loaiza, Juliana
Montalvo Moncada, Karla Milena
dc.contributor.researchgroup.spa.fl_str_mv Grupo de Entomología Médica de la Universidad de Antioquia
Productos Naturales Marinos
dc.subject.decs.none.fl_str_mv Insecticidas
Insecticides
topic Insecticidas
Insecticides
Golfo de Urabá
Esponjas
Sponges
Aedes aegypti
Culex quinquefasciatus
http://aims.fao.org/aos/agrovoc/c_7321
http://aims.fao.org/aos/agrovoc/c_30482
http://aims.fao.org/aos/agrovoc/c_30517
dc.subject.lemb.none.fl_str_mv Golfo de Urabá
dc.subject.agrovoc.none.fl_str_mv Esponjas
Sponges
Aedes aegypti
Culex quinquefasciatus
dc.subject.agrovocuri.none.fl_str_mv http://aims.fao.org/aos/agrovoc/c_7321
http://aims.fao.org/aos/agrovoc/c_30482
http://aims.fao.org/aos/agrovoc/c_30517
description RESUMEN: Dado el incremento de la resistencia a los insecticidas químicos, de los mosquitos vectores de enfermedades de importancia en salud pública, se realiza la búsqueda de métodos alternativos de control, como el uso de extractos de esponjas marinas con potencial actividad insecticida, debido a su capacidad de biodegradación, generando menor daño ambiental. En este trabajo se evalúa la actividad insecticida de extractos de las esponjas Amphimedon compressa, Topsentia ophiraphidites, Svenzea zeai, Ircinia campana y Agelas sventres sobre larvas de IV estadio de Aedes aegypti y Culex quinquefasciatus, en condiciones de laboratorio (25o C y 75% de humedad relativa). El seguimiento del análisis se realiza evaluando y comparando el porcentaje de mortalidad de cada especie frente a cada concentración de extracto. El parámetro evaluado es la respuesta de las larvas a los efectos de los extractos etanólicos de las esponjas en tres concentraciones, 500, 200 y 100 ppm; demostrándose que los extractos de Ircinia campana son los más activos contra ambos insectos, y el extracto de Amphimedon compressa tiene mayor efecto tóxico sobre las larvas de Aedes aegypti que sobre las larvas de Culex quinquefasciatus.
publishDate 2007
dc.date.issued.none.fl_str_mv 2007
dc.date.accessioned.none.fl_str_mv 2021-09-08T02:34:17Z
dc.date.available.none.fl_str_mv 2021-09-08T02:34:17Z
dc.type.spa.fl_str_mv Artículo de investigación
dc.type.coar.spa.fl_str_mv http://purl.org/coar/resource_type/c_2df8fbb1
dc.type.redcol.spa.fl_str_mv https://purl.org/redcol/resource_type/ART
dc.type.coarversion.spa.fl_str_mv http://purl.org/coar/version/c_970fb48d4fbd8a85
dc.type.driver.spa.fl_str_mv info:eu-repo/semantics/article
dc.type.version.spa.fl_str_mv info:eu-repo/semantics/publishedVersion
format http://purl.org/coar/resource_type/c_2df8fbb1
status_str publishedVersion
dc.identifier.issn.none.fl_str_mv 0121-4004
dc.identifier.uri.none.fl_str_mv http://hdl.handle.net/10495/22311
dc.identifier.eissn.none.fl_str_mv 2145-2660
dc.identifier.url.spa.fl_str_mv https://revistas.udea.edu.co/index.php/vitae/article/view/621
identifier_str_mv 0121-4004
2145-2660
url http://hdl.handle.net/10495/22311
https://revistas.udea.edu.co/index.php/vitae/article/view/621
dc.language.iso.spa.fl_str_mv spa
language spa
dc.relation.ispartofjournalabbrev.spa.fl_str_mv Vitae
dc.relation.citationendpage.spa.fl_str_mv 94
dc.relation.citationissue.spa.fl_str_mv 2
dc.relation.citationstartpage.spa.fl_str_mv 90
dc.relation.citationvolume.spa.fl_str_mv 14
dc.relation.ispartofjournal.spa.fl_str_mv Vitae
dc.rights.uri.*.fl_str_mv http://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/2.5/co/
dc.rights.uri.spa.fl_str_mv https://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/
dc.rights.accessrights.spa.fl_str_mv info:eu-repo/semantics/openAccess
dc.rights.coar.spa.fl_str_mv http://purl.org/coar/access_right/c_abf2
rights_invalid_str_mv http://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/2.5/co/
https://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/
http://purl.org/coar/access_right/c_abf2
eu_rights_str_mv openAccess
dc.format.extent.spa.fl_str_mv 5
dc.format.mimetype.spa.fl_str_mv application/pdf
dc.publisher.spa.fl_str_mv Universidad de Antioquia, Facultad de Ciencias Farmacéuticas y Alimentarias
dc.publisher.place.spa.fl_str_mv Medellín, Colombia
institution Universidad de Antioquia
bitstream.url.fl_str_mv https://bibliotecadigital.udea.edu.co/bitstreams/8d29a2f0-a631-4331-a0cc-dd47a490e0df/download
https://bibliotecadigital.udea.edu.co/bitstreams/1efb6d5e-8394-46bd-841a-f8da2fd3409c/download
https://bibliotecadigital.udea.edu.co/bitstreams/7de56e45-d118-4d1c-a6be-c7404b17f027/download
https://bibliotecadigital.udea.edu.co/bitstreams/55194e27-3593-4eaf-8376-fe3d8fdaec86/download
https://bibliotecadigital.udea.edu.co/bitstreams/8495b1d0-3d6c-444a-8aee-0041c222d6ec/download
bitstream.checksum.fl_str_mv 5a3579d0c147e5d2cbdbe7a9541e792e
e2060682c9c70d4d30c83c51448f4eed
8a4605be74aa9ea9d79846c1fba20a33
037d1266910f409aa5b6e353181be35f
96a849be4c21fb6a236c7e846a7bffba
bitstream.checksumAlgorithm.fl_str_mv MD5
MD5
MD5
MD5
MD5
repository.name.fl_str_mv Repositorio Institucional de la Universidad de Antioquia
repository.mail.fl_str_mv aplicacionbibliotecadigitalbiblioteca@udea.edu.co
_version_ 1851052655132016640
spelling Martínez Martínez, AlejandroGaleano Jaramillo, Elkin de JesúsCadavid, Jorge MarioMiranda Ríos, Yuly CatalinaLlano Loaiza, JulianaMontalvo Moncada, Karla MilenaGrupo de Entomología Médica de la Universidad de AntioquiaProductos Naturales Marinos2021-09-08T02:34:17Z2021-09-08T02:34:17Z20070121-4004http://hdl.handle.net/10495/223112145-2660https://revistas.udea.edu.co/index.php/vitae/article/view/621RESUMEN: Dado el incremento de la resistencia a los insecticidas químicos, de los mosquitos vectores de enfermedades de importancia en salud pública, se realiza la búsqueda de métodos alternativos de control, como el uso de extractos de esponjas marinas con potencial actividad insecticida, debido a su capacidad de biodegradación, generando menor daño ambiental. En este trabajo se evalúa la actividad insecticida de extractos de las esponjas Amphimedon compressa, Topsentia ophiraphidites, Svenzea zeai, Ircinia campana y Agelas sventres sobre larvas de IV estadio de Aedes aegypti y Culex quinquefasciatus, en condiciones de laboratorio (25o C y 75% de humedad relativa). El seguimiento del análisis se realiza evaluando y comparando el porcentaje de mortalidad de cada especie frente a cada concentración de extracto. El parámetro evaluado es la respuesta de las larvas a los efectos de los extractos etanólicos de las esponjas en tres concentraciones, 500, 200 y 100 ppm; demostrándose que los extractos de Ircinia campana son los más activos contra ambos insectos, y el extracto de Amphimedon compressa tiene mayor efecto tóxico sobre las larvas de Aedes aegypti que sobre las larvas de Culex quinquefasciatus.ABSTRACT: Due to increasing resistance of the vectors mosquitoes causing diseases of importance in public health, to chemical insecticides, is necessary the searching for alternative control methods, as the use of marine sponges extracts with insecticide activity, owing to its capacity of biodegradation and generation of minor environmental damage. In this work the insecticide activity is evaluated for the ethanol extracts of the marine sponges Amphimedon compressa, Topsentia ophiraphidites, Svenzea zeai, Ircinia campana and Agelas Amphimedon compressa, Topsentia ophiraphidites, Svenzea zeai, Ircinia campana and Agelas sventres, on stadium IV larvae of Aedes aegypti and Culex quinquefasciatus, in conditions of laboratory (25o C and 75 % Relative Humidity). The follow-up of the analysis is realized for evaluation and comparison of the percentage of mortality of each species at each extract concentration. The evaluated parameter is the response of the larvae to the effects of the ethanolic extracts of the sponges at three concentrations, 500, 200 and 100 ppm. Results demonstrates that Ircinia campana extract is most active against two insects, as long as the extract of Amphimedon compressa has a higher toxic effect on Aedes aegypti than on Culex quinquefasciatus.COL0015043COL00081095application/pdfspaUniversidad de Antioquia, Facultad de Ciencias Farmacéuticas y AlimentariasMedellín, Colombiahttp://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/2.5/co/https://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/info:eu-repo/semantics/openAccesshttp://purl.org/coar/access_right/c_abf2Acción insecticida de extractos etanólicos de esponjas del golfo de Urabá sobre larvas de Aedes aegypti y Culex quinquefasciatusInsecticide action of ethanol extracts of sponges from Urabá gulf on Aedes aegypti and Culex quinquefasciatus larvaeArtículo de investigaciónhttp://purl.org/coar/resource_type/c_2df8fbb1https://purl.org/redcol/resource_type/ARThttp://purl.org/coar/version/c_970fb48d4fbd8a85info:eu-repo/semantics/articleinfo:eu-repo/semantics/publishedVersionInsecticidasInsecticidesGolfo de UrabáEsponjasSpongesAedes aegyptiCulex quinquefasciatushttp://aims.fao.org/aos/agrovoc/c_7321http://aims.fao.org/aos/agrovoc/c_30482http://aims.fao.org/aos/agrovoc/c_30517Vitae9429014VitaePublicationORIGINALMartinezAlejandro_2007_ExtractosEtanolicosEsponjasUrabaLarvasAedes.pdfMartinezAlejandro_2007_ExtractosEtanolicosEsponjasUrabaLarvasAedes.pdfArtículo de investigaciónapplication/pdf106919https://bibliotecadigital.udea.edu.co/bitstreams/8d29a2f0-a631-4331-a0cc-dd47a490e0df/download5a3579d0c147e5d2cbdbe7a9541e792eMD51trueAnonymousREADCC-LICENSElicense_rdflicense_rdfapplication/rdf+xml; charset=utf-81051https://bibliotecadigital.udea.edu.co/bitstreams/1efb6d5e-8394-46bd-841a-f8da2fd3409c/downloade2060682c9c70d4d30c83c51448f4eedMD52falseAnonymousREADLICENSElicense.txtlicense.txttext/plain; charset=utf-81748https://bibliotecadigital.udea.edu.co/bitstreams/7de56e45-d118-4d1c-a6be-c7404b17f027/download8a4605be74aa9ea9d79846c1fba20a33MD53falseAnonymousREADTEXTMartinezAlejandro_2007_ExtractosEtanolicosEsponjasUrabaLarvasAedes.pdf.txtMartinezAlejandro_2007_ExtractosEtanolicosEsponjasUrabaLarvasAedes.pdf.txtExtracted texttext/plain23550https://bibliotecadigital.udea.edu.co/bitstreams/55194e27-3593-4eaf-8376-fe3d8fdaec86/download037d1266910f409aa5b6e353181be35fMD54falseAnonymousREADTHUMBNAILMartinezAlejandro_2007_ExtractosEtanolicosEsponjasUrabaLarvasAedes.pdf.jpgMartinezAlejandro_2007_ExtractosEtanolicosEsponjasUrabaLarvasAedes.pdf.jpgGenerated Thumbnailimage/jpeg13258https://bibliotecadigital.udea.edu.co/bitstreams/8495b1d0-3d6c-444a-8aee-0041c222d6ec/download96a849be4c21fb6a236c7e846a7bffbaMD55falseAnonymousREAD10495/22311oai:bibliotecadigital.udea.edu.co:10495/223112025-03-27 01:43:39.147http://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/2.5/co/open.accesshttps://bibliotecadigital.udea.edu.coRepositorio Institucional de la Universidad de Antioquiaaplicacionbibliotecadigitalbiblioteca@udea.edu.coTk9URTogUExBQ0UgWU9VUiBPV04gTElDRU5TRSBIRVJFClRoaXMgc2FtcGxlIGxpY2Vuc2UgaXMgcHJvdmlkZWQgZm9yIGluZm9ybWF0aW9uYWwgcHVycG9zZXMgb25seS4KCk5PTi1FWENMVVNJVkUgRElTVFJJQlVUSU9OIExJQ0VOU0UKCkJ5IHNpZ25pbmcgYW5kIHN1Ym1pdHRpbmcgdGhpcyBsaWNlbnNlLCB5b3UgKHRoZSBhdXRob3Iocykgb3IgY29weXJpZ2h0Cm93bmVyKSBncmFudHMgdG8gRFNwYWNlIFVuaXZlcnNpdHkgKERTVSkgdGhlIG5vbi1leGNsdXNpdmUgcmlnaHQgdG8gcmVwcm9kdWNlLAp0cmFuc2xhdGUgKGFzIGRlZmluZWQgYmVsb3cpLCBhbmQvb3IgZGlzdHJpYnV0ZSB5b3VyIHN1Ym1pc3Npb24gKGluY2x1ZGluZwp0aGUgYWJzdHJhY3QpIHdvcmxkd2lkZSBpbiBwcmludCBhbmQgZWxlY3Ryb25pYyBmb3JtYXQgYW5kIGluIGFueSBtZWRpdW0sCmluY2x1ZGluZyBidXQgbm90IGxpbWl0ZWQgdG8gYXVkaW8gb3IgdmlkZW8uCgpZb3UgYWdyZWUgdGhhdCBEU1UgbWF5LCB3aXRob3V0IGNoYW5naW5nIHRoZSBjb250ZW50LCB0cmFuc2xhdGUgdGhlCnN1Ym1pc3Npb24gdG8gYW55IG1lZGl1bSBvciBmb3JtYXQgZm9yIHRoZSBwdXJwb3NlIG9mIHByZXNlcnZhdGlvbi4KCllvdSBhbHNvIGFncmVlIHRoYXQgRFNVIG1heSBrZWVwIG1vcmUgdGhhbiBvbmUgY29weSBvZiB0aGlzIHN1Ym1pc3Npb24gZm9yCnB1cnBvc2VzIG9mIHNlY3VyaXR5LCBiYWNrLXVwIGFuZCBwcmVzZXJ2YXRpb24uCgpZb3UgcmVwcmVzZW50IHRoYXQgdGhlIHN1Ym1pc3Npb24gaXMgeW91ciBvcmlnaW5hbCB3b3JrLCBhbmQgdGhhdCB5b3UgaGF2ZQp0aGUgcmlnaHQgdG8gZ3JhbnQgdGhlIHJpZ2h0cyBjb250YWluZWQgaW4gdGhpcyBsaWNlbnNlLiBZb3UgYWxzbyByZXByZXNlbnQKdGhhdCB5b3VyIHN1Ym1pc3Npb24gZG9lcyBub3QsIHRvIHRoZSBiZXN0IG9mIHlvdXIga25vd2xlZGdlLCBpbmZyaW5nZSB1cG9uCmFueW9uZSdzIGNvcHlyaWdodC4KCklmIHRoZSBzdWJtaXNzaW9uIGNvbnRhaW5zIG1hdGVyaWFsIGZvciB3aGljaCB5b3UgZG8gbm90IGhvbGQgY29weXJpZ2h0LAp5b3UgcmVwcmVzZW50IHRoYXQgeW91IGhhdmUgb2J0YWluZWQgdGhlIHVucmVzdHJpY3RlZCBwZXJtaXNzaW9uIG9mIHRoZQpjb3B5cmlnaHQgb3duZXIgdG8gZ3JhbnQgRFNVIHRoZSByaWdodHMgcmVxdWlyZWQgYnkgdGhpcyBsaWNlbnNlLCBhbmQgdGhhdApzdWNoIHRoaXJkLXBhcnR5IG93bmVkIG1hdGVyaWFsIGlzIGNsZWFybHkgaWRlbnRpZmllZCBhbmQgYWNrbm93bGVkZ2VkCndpdGhpbiB0aGUgdGV4dCBvciBjb250ZW50IG9mIHRoZSBzdWJtaXNzaW9uLgoKSUYgVEhFIFNVQk1JU1NJT04gSVMgQkFTRUQgVVBPTiBXT1JLIFRIQVQgSEFTIEJFRU4gU1BPTlNPUkVEIE9SIFNVUFBPUlRFRApCWSBBTiBBR0VOQ1kgT1IgT1JHQU5JWkFUSU9OIE9USEVSIFRIQU4gRFNVLCBZT1UgUkVQUkVTRU5UIFRIQVQgWU9VIEhBVkUKRlVMRklMTEVEIEFOWSBSSUdIVCBPRiBSRVZJRVcgT1IgT1RIRVIgT0JMSUdBVElPTlMgUkVRVUlSRUQgQlkgU1VDSApDT05UUkFDVCBPUiBBR1JFRU1FTlQuCgpEU1Ugd2lsbCBjbGVhcmx5IGlkZW50aWZ5IHlvdXIgbmFtZShzKSBhcyB0aGUgYXV0aG9yKHMpIG9yIG93bmVyKHMpIG9mIHRoZQpzdWJtaXNzaW9uLCBhbmQgd2lsbCBub3QgbWFrZSBhbnkgYWx0ZXJhdGlvbiwgb3RoZXIgdGhhbiBhcyBhbGxvd2VkIGJ5IHRoaXMKbGljZW5zZSwgdG8geW91ciBzdWJtaXNzaW9uLgo=